Zoanthus - trująca piękność

Przyjęło się myśleć i powtarzać, że Zoanthus jako koralowiec miękki jest idealnym zwierzęciem dla początkujących akwarystów. Jako argument używa się jednak stwierdzenia "koralowce miękkie potrafią wybaczyć akwaryście znacznie więcej pomyłek". Pewnie jest to zgodne z prawdą. Nie neguję też, że koralowce miękkie, a szczególnie Zoanthus są piękne, a ich różnorodność kolorystyczna wręcz nie ma sobie równych. Możemy znaleźć Zoanthus zarówno szaro brunatne jak i jaskrawo zielone (fluoryzujące w świetle aktynicznym), różowe, niebieskie, pomarańczowe i pewnie wile innych. Do tego Zoanthusy mogą być małe, tworzące zwarte kolorowe kobierce, czy falujące łąki jak również pojedyncze okazałe polipy, które przypominają trochę grzyby w lesie. Z pewnością, są to koralowce, które potrafią zauroczyć nie jednego akwarystę, czy pasjonata akwarystyki morskiej. I wszystko to jest prawdą, lub bardzo bliskie prawdy (Zoanthus nie jest wcale taki łatwy w hodowli i ma swoje wymagania), gdyby nie małe ALE pisane wielkimi literami.

Wszystkie Zoanthus zawierają truciznę zwaną Plitoksyna i wystarczy tutaj zacytować choćby Wikipedie: 

Palitoksyna - organiczny związek chemiczny z grupy glikozoamin - jedna z najsilniejszych niebiałkowych substancji trujących. Jej dawka śmiertelna wynosi 0,15 µg/kg masy ciała.

Wytwarzana jest przez jamochłona - koralowca z rodziny Palythoa sp.. Palitoksyna powoduje przepuszczanie jonów sodu i potasu przez błony komórkowe erytrocytów. 

Jedna rzecz w tej definicji nie jest do końca zgodna z faktem, a mianowicie jak donoszą źródła [Mebs, D. (1989). Gifte im Riff. Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft mbH, Stuttgart, Germany], toksyna ta występuje u wszystkich Zoanthus, przy czym jej największe stężenie posiadają Zoanthus z grupy Palyhoa oraz Protopalythoa.

Zadziwiające jest, że w żadnym sklepie akwarystycznym nie podaje się tych informacji. Co więcej, zwierzęta ta są wyjmowane z akwariów gołymi rękoma i pewnie sadzone w akwariach docelowych w ten sam sposób. Ja przynajmniej tak robiłem, bo nie byłem świadom zagrożenia. Małe sadzonki koralowca po dotknięciu kurczą się tworząc zwartą twardo - gumową strukturę, lekko pokrytą śluzem. Nie parzą w palce! pojedyncze szczepki jest naprawdę ciężko przytwierdzić do skały. Podczas takich zabiegów nie trudno więc uszkodzić zwierze, które pewnie szybko się zregeneruje ale my możemy zostać w tym czasie oblani dawką śmiertelnej toksyny. Jeśli ta przedostanie się do ust, oczu czy w inny sposób wniknie do naszego ciała to możemy mieć poważne kłopoty. Dlatego też opiekując się Zoanthus należy pamiętać o tym aby:

• unikać bezpośredniego kontaktu z koralowcem
• zawsze dobrze wymyć ręce w mydle i ciepłej wodzie po pracy przy akwarium
• zachować szczególną ostrożność w czasie usuwania koralowca ze skały czy przy tworzeniu jego szczepek metodą "przez podział", wówczas należy zabezpieczyć również oczy, usta i nos. Politoksyna posiada właściwości aerozolowe i może zostać rozpylona w powietrzu. 

Inna rzecz, o której jakoś nikt nie informuje w sklepie gdy kupujemy te piękności, Zoanthus są bardzo toksyczne dla pozostałych koralowców, szczególnie dla tych twardych. Dlatego też nie należy ich umieszczać w miejscach, w których mogłyby one zaszkodzić innym naszym podopiecznym.

Jako typowych wrogów Zoanthus wymienia się głownie:

• Ślimak Heliacus, który się nimi żywi
• Ukwiały - mogą poparzyć Zoanthus

Jak rozpoznać, do jakiej grupy należy nasz podopieczny? niestety nie jest to łatwe zadanie. Ja u siebie w akwarium zidentyfikowałem dwa Protopalythoa, jeden przywędrował wraz z dziką skałą

a drugi kupiłem w sklepie z akwarystyką morską, taki mały koleżka, na razie ma tylko jeden polip. 

I na te muszę szczególnie uważać bo są super trujące! W porównaniu jednak do pozostałych Zoanthus jakie posiadam, z tymi dwoma jest znacznie więcej zabawy, pozwalają się bowiem karmić z pęsety, niczym rosiczki łapią podawany pokarm.

Rozważając jedynie te Zoanthus spotykane w akwariach morskich, generalnie można podzielić je na 7 grup:

• Zoanthus, 
• Protopalythoa (bardzo toksyczny), 
• Palythoa (bardzo toksyczny), 
• Isaurus,
• Acrozoanthus,
• Żółte polipy (ta ostatnia grupa dopiero się tworzy)

Nie jestem jednak w stanie wymienić cech charakterystycznych poszczególnych grup, które ułatwiły by identyfikację, może kiedyś jak znajdę na to więcej czasu :) Póki co odsyłam do internetu.

Ciekawe linki:

http://pl.reeflex.net/kategorie/61.html
http://www.advancedaquarist.com/2003/2/inverts